เมื่อวันพุธที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2563 นักศึกษาฝึกประสบการณ์ภาคสนามร่วมกลุ่มฝึก(คลัสเตอร์)ที่ 2 ทั้งหมดจำนวน 58 คน และอาจารย์ประจำคลัสเตอร์ ได้แก่ รศ.ดร.สรรเพชญ อังกิติตระกูล อาจารย์หัวหน้ากลุ่มฝึกที่ 2 และ ผศ.สพญ.ดร.ชุลีพร ศักดิ์สง่าวงษ์ อาจารย์ฝ่ายวิชาการกลุ่มฝึกที่ 2 ได้ลงพื้นที่สำรวจและเก็บข้อมูลครั้งแรก ณ หมู่บ้านคำแก่นคูณ ตำบลม่วงหวาน อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ซึ่งตามแผนการทำงาน (action plan) การลงพื้นที่ครั้งนี้เป็นการทำแบบสอบถามและทำงานวิถีทั้ง 6 เครื่องมือในการศึกษาชุมชน ทั้งนี้เพื่อนำข้อมูลที่ได้มารวบรวมทำรายงานวิชาการ นำไปใช้ในวันคืนข้อมูลแก่ชุมชน และนำเสนอผลการสำรวจต่ออาจารย์
ในการลงพื้นที่สำรวจครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักศึกษาฝึกประสบการณ์ภาคสนาม สายวิทยาศาสตร์สุขภาพทั้ง 6 คณะ ได้แก่ คณะแพทยศาสตร์, คณะทันตแพทยศาสตร์, คณะเทคนิคการแพทย์, คณะเภสัชศาสตร์, คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเอเชียบัณฑิต ได้ลงไปสำรวจ และเก็บข้อมูลในชุมชนบ้านคำแก่นคูณ และเพื่อได้เรียนรู้การทำงานร่วมกับเพื่อนต่างสาขาวิชา ซึ่งอาจจะทำให้พอได้เห็นภาพการทำงานเป็นทีมคร่าวๆได้ ทั้งยังได้เห็นถึงการดำรงชีวิตหรือวิถีชีวิตของชาวบ้านคำแก่นคูณ ซึ่งอาจจะช่วยให้เราสามารถเชื่อมโยงถึงปัญหา สาเหตุ และปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคของคนในชุมชนได้ โดยการทำงานครั้งนี้ได้รับความร่วมมือจากชาวบบ้านเป็นอย่างดี รวมทั้งการอำนวยความสะดวกจากผู้ใหญ่บ้าน บ้านคำแก่นคูณ หมู่ที่ 12 นางปรียานุช ลำมณีนิล และอสม.บ้านคำแก่นคูณทุกท่าน
ในการลงไปศึกษาในชุมชนครั้งนี้ มีการแบ่งการทำงานเป็นช่วงเช้าและบ่าย โดยงานหลักในช่วงเช้างานเป็นการเก็บข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถามของฝ่ายวิชาการ ซึ่งข้อมูลที่ได้นั้นเป็นข้อมูลที่เกี่ยวกับเรื่องสุขภาพ สิ่งแวดล้อม ทันตกรรม การใช้ยา และการประสบปัญหาด้านสุขภาพของคนในชุมชน ส่วนในช่วงบ่ายหรือหากทำแบบสอบถามเสร็จเร็วก็จะเป็นการทำงานของวิถีทั้ง 6 วิถี ดังนี้คือ
วิถีแผนที่เดินดิน : เวลา 10.30 น. ได้ทำการสอบถามและรวบรวมข้อมูล ภาพรวมผลดีและผลเสียต่อชุมชน (โรงงาน,ปตท.คลองชล,รพ.สต.,โรงเรียน,ร้านค้า,วัด,ร้านตัดผม,หมอนวด,สถาที่ออกกำลังกาย) เวลา 11.00 น.สอบถามข้อมูลเส้นทางการเดินบิณฑบาตของพระสงฆ์ โดยผู้ให้ข้อมูลคือ พระสงฆ์วัดเลียบ เวลา 13.00-15.00น. ได้ทำการสำรวจพื้นที่ในการทำแผนที่เดินดิน บริเวณทางเข้าหมู่บ้าน คุ้มปากทาง
วิถีผังเครือญาติ : เวลา 13.00 น. การทำงานของวิถีผังเครือญาติ ได้แบ่งเป็นสองกลุ่มเพื่อแยกกันไปสัมภาษณ์ครอบครัวที่สนใจศึกษา ซึ่งได้แก่ครอบครัวชุมแวงวาปี ครอบครัวสร้อยบับ และครอบครัวภูพิมพ์ ซึ่งกลุ่มแรกไปสัมภาษณ์ครอบครัวชุมแวงวาปี โดยผู้ให้สัมภาษณ์คือ นายสุพรชัย ชุมแวงวาปี ส่วนอีกกลุ่มได้สัมภาษณ์ครอบครัวภูพิมพ์ และครอบครัวสร้อยบับ ซึ่งสัมภาษณ์จนถึงเวลา 16.00 น. แล้วจึงเดินทางกลับไปจุดนัดรวมของคลัสเตอร์
วิถีโครงสร้างองค์กรชุมชน : เวลา 11.15 น. ได้สอบถามข้อมูลการรวมกลุ่มของชาวบ้าน และกองทุนต่างๆในหมู่บ้าน โดยผู้ให้ข้อมูลคือ นางปรียานุช ลำมณีนิล ผู้ใหญ่บ้าน บ้านคำแก่นคูณ หมู่ที่ 12 เวลา 13.00 น. ได้สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับอสม. และกลุ่มองค์กรด้านสุขภาพในหมู่บ้าน โดยผู้ให้ข้อมูลคือ นายแสงมณี สมปุย ผอ.รพสต.น้ำพอง และนางสาวรัตติกา อุบาลี เวลา 14.00 น. ได้สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับกลุ่มจิตอาสา (กลุ่มบทบาทสตรีและกลุ่มพัฒนาสตรี) และกลุ่มองค์กรไม่เป็นทางการต่างๆ ผู้ให้ข้อมูลคือ คุณแม่ปราณี คำบึงกลาง และเวลา 15.30 น. ได้สอบถามข้อมูลองค์กรสงฆ์ในหมู่บ้าน ผู้ให้ข้อมูลคือ พระครูสุตสาระวิมล เจ้าอาวาสวัดคำแก่นคูณ
วิถีระบบสุขภาพชุมชน : เวลา 13.00 น. ได้สอบถามและรวบรวมข้อมูล (อสม. และกลุ่มองค์กรด้านสุขภาพในหมู่บ้าน) เวลา 14.00 น. ได้สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับการรักษา หมอจ้ำและหมอเป่าในหมู่บ้าน และสอบสอบเกี่ยวกับกิจกรรมส่งเสริมในชุมชน และเวลา 15.00-16.00น. สอบถามทัศนคติของชาวบ้านที่มีต่อระบบการแพทย์ในปัจจุบัน และสอบถามเกี่ยวกับวิธีจัดการความเครียด
วิถีปฏิทินชุมชน : ทำงานในวิถีถูกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มโดยแบ่งตามเป้าหมายที่ต้องการเก็บข้อมูล 2 ด้าน คือ 1. ด้านสังคมและวัฒนธรรม 2.ด้านเศรษฐกิจ
1.ด้านสังคมและวัฒนธรรม : เวลา 13.00-14.30 ออกสำรวจเก็บข้อมูลจากชุมชน เก็บข้อมูลโดยการสอบถามว่าในชุมชนมีการจัดกิจกรรมตามวันสำคัญต่างๆ หรือไม่ และรายละเอียดในแต่ละกิจกรรมมีการดำเนินกิจกรรมอย่างไร ผู้ให้ข้อมูลคือ ชาวบ้านหมู่บ้านคำแก่นคูณ จากการสอบถาม พบว่าในชุมชนมีการจัดงานกิจกรรมในวันสำคัญ รวมทั้งมีการทำพิธีกรรมตามฮีต 12 โดยได้ข้อมูลเรียงตามเวลาในการจัดกิจกรรมต่างๆ ดังนี้ งานบุญผ้าป่า งานบุญข้าวจี่ บุญข้าวเกรียบ และบุญคูณลาน งานบุญผะเหวด (บุญมหาชาติ) งานบุญสงกรานต์ งานบุญเบิกบ้าน ประเพณีบุญบั้งไฟ งานบุญเข้าพรรษา งานบุญข้าวประดับดิน งานวันแม่ งานบุญข้าวสาก/สลาก งานบุญออกพรรษา งานบุญกฐิน งานวันพ่อ เข้าร่วมงานไหม งานบุญปีใหม่ งานปู่แฮกย่าแฮก งานดอนปู่ตา งานแข่งกีฬา และเวลา 15.30 น. ได้นัดสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมจากพระในวัดเลียบบ้านคำแก่นคูณ ในล่วงบ่ายของวันท่่ 11 ธันวาคม 2563
2.ด้านเศรษฐกิจ : เวลา 13.00-15.00 น. ออกสำรวจเก็บข้อมูลภายในชุมชน จากการสอบถามพบว่า แต่ละอาชีพในชุมชนมีการประกอบอาชีพตามช่วงเวลาดังต่อไปนี้ ประกอบอาชีพตลอดทั้งปี ได้แก่ เลี้ยงเเพะ เลี้ยงวัว เลี้ยงปลานิล CP ปลูกต้นกก เลี้ยงหมู เลี้ยงปลาทั่วไป เลี้ยงเป็ดเนื้อ รับสีข้าว ทอเสื่อจากต้นกก ค้าขายทั่วไป และประกอบอาชีพตามฤดูกาล ได้แก่ การทำนา เตรียมทำนาช่วง มิถุนายน-กรกฎาคม ทำนาปีช่วง กรกฎาคม-พฤศจิกายน ทำนาปรัง 2 ช่วง ธันวาคม และมกราคม-กุมภาพันธ์
วิถีประวัติศาสตร์ชุมชน : เวลา 13.00 น. ได้สอบถามข้อมูลประวัติความเป็นมาของหมู่บ้านของหมู่ 7 และ หมู่ 12 เนื่องจากหมู่12 เดิมทีเป็นหมู่ที่ 7 จึงต้องสอบถามทั้งผู้ใหญ่บ้านหมู่ 12 นางปรียานุช ลำมณีนิล และผู้ใหญ่บ้านหมู่ 7 นายสุธรรม พิมพ์คต และสอบถามข้อมูลประวัติความเป็นมาของวัดเลียบบ้านคำแก่นคูณ โดยผู้ให้ข้อมูลคือ พระครูสุตสาระวิมล เจ้าอาวาสวัดคำแก่นคูณ ในเวลา 14.00 น. ได้สอบถามข้อมูลความเป็นมาของการทำลูกประคบในหมู่บ้านคำแก่นคูณ โดยผู้ให้ข้อมูลคือ นางละไม แนบเนียน เวลา 14.20 น. ได้สอบถามคณะครูโรงเรียนบ้านคำแก่นคูณเกี่ยวกับข้อมูลประวัติความเป็นมาของโรงเรียนบ้านคำแก่นคูณ และสอบถามข้อมูลจากนายประดิษฐ์ เกี่ยวกับเรื่องหมอจ้ำในหมู่บ้าน หน้าที่ในการประกอบพิธี
หลังจากที่นักศึกษาทุกวิถีได้รวบรวมข้อมูลได้ตามสมควร รวมทั้งถึงกำหนดเวลาที่ต้องกลับแล้วจึงได้มีการถ่ายรูปรวม และจึงเดินทางกลับมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อดำเนินการวางแผนทำงานในวันถัดไป